Grudzień wpędza nas w dziecinnienie. Prezenty, sentymenty, wspomnienia jak spadające gwiazdy, szybsze od życzeń, niewypowiedzianych, bo wymyślanych zawsze o chwilę za późno. Wzruszenia popadające w literackość, podpadające pod paragraf o szkodliwej naiwności. Jeżeli czegoś oczekiwać, to tylko rózgi, wszystko ponadto jest niezasłużonym darem losu. Albo niebios.
Te czemuś ostatnio przychylne, podejrzanie słońcem łaskawe jak na tę porę roku. Nawet Ksawery ledwo o północną Polskę zawadził, woląc jak nasi emigranci Anglię, Irlandię, a nawet, czego nigdy zrozumieć nie potrafiłem, chmurną, pomroczną Islandię. U nas też, na szczęście tylko kilka, dni pomroczności niejasnej, najgorszych w całym roku, gdy światła zapalać trzeba tuż po przebudzeniu, inaczej można, kołdrę ponownie naciągając na głowę, w melancholię i depresję zabłądzić. Niby to nie grzech, da się leczyć, ale życia nie ułatwia. Zwłaszcza gdy już nawet nie wypada pod poduszkę zaglądać, sprawdzając, czy czego święty nie przyniósł. Nie tylko nie wypada, ale i niebezpiecznie, bo po tej stronie chronosu kontakty ze świętymi dozwolone są tym jedynie, którzy w dewocję uciekli. Dla pozostałych widzenie świętych postaci niczego dobrego nie oznacza. Niczego.
Jeszcze kilkanaście dni, a pognamy wszyscy do stajenki, w odruchu stadnym, odwiecznym. Pognamy z wiarą ojców albo tylko z pamięcią o nich, ich zwyczajach i opowieściach powtarzanych przez pokolenia jak głuchy telefon, niby wciąż tych samych, a inne, poprzekręcane sensy niosących. Nieważne, gdzie znajdujemy tę stajenkę lichą i ten żłóbek, od święta zdrobniały i semantycznie dowartościowany: w dusznym dwa razy do roku kościele; w wartym mszy promocyjnej markecie; na skibie przymarzniętej do miedzy, za daleko zaoranej; czy wreszcie przy znów za małym stole, na którym tłoczą się symbole postnego dostatku, z karpiem w ukrywającej ślady morderstwa galarecie na honorowym miejscu. Tuż obok sianka, zerwanego pewnie gdzieś u podnóża Wielkiego Muru i zafoliowanego na daleką drogę.
Za kilkanaście dni nabędziemy więc kolejny rok, nabędziemy przez świąteczne zasiedzenie, po którym zwykle robi się jeszcze smutniej: bo czekanie na kolejne święta takie długie, może chociaż te następne tak szybko nie przelecą. To jednak za kilkanaście dni, a teraz jeszcze depresji dawać się nie wolno, trzeba siły zebrać na zamiary i wyjść z murów na przefiltrowane mrozem powietrze. I chodzić, dużo chodzić – jak w zmierzchającej już przeszłości usłyszał mój przyjaciel, który przed obowiązkową służbą wojskową schronił się w szpitalu psychiatrycznym. Służby dziś zdecydowanie mniej, ale obowiązków przybyło tak, że niektórym już tylko depresja schronienie daje. Generalnie jednak nie dajemy się jeszcze, jeszcze w zielone gramy, jeszcze nie… Więc proszeczek, tak, ten różowy, i chodzić, dużo chodzić.
Najlepiej, gdzie oczy i nogi poniosą. W czas taki wcale nie dziwne, że jednak w dzieciństwa dzielnice mnie poniosły, do Leśniczówki, która kiedyś, zanim parkiem się stała, naprawdę leśniczówką była, na obrzeżach miasta postawioną. Spacer nie tylko sentymentalny, ale i literacki, bo Zbigniew Kruszyński, pisarz znany i uznany, na dodatek stąd pochodzący (stąd jak najbardziej) i do R. się przyznający, park ten do literackiej wieczności przeniósł. Kto wie, czy nie w ostatniej chwili.
Przeniósł pieczołowicie: z potokiem, zawzięcie niszczącym niedbałe wzmocnienia brzegów i dna, z betonowych płytek byle jak zrobione, które raz spowalniały nurt tamą z patyków i mułu, to znów mini wodospadem go popędzały, bardziej emocjonującymi czyniąc regaty łódki udających patyków, rozgrywane na krótkich dystansach między mostkami albo maratońskie, wzdłuż całej Leśniczówki; z boiskiem na pochyłej łące, wydeptanym, więc kępiastym, na którym jedna drużyna zawsze miała pod górkę, dlatego zmieniać się trzeba było w połowie meczu i mnóstwo czasu zajmowały kłótnie o równą długość tych połów, rzecz w podwórkowej piłce wcale nie oczywistą, a także o to, z której strony słupka przeleciała piłka, do bramki czy na aut, co wcale nie było łatwe do ustalenia zważywszy, że słupki były imaginacyjne – z kamieni zrobione i z wyobraźni; z alejkami, okrzewionymi i odrzewionymi na tyle, że dobrze maskowały pierwsze mdławe rozkosze taniego wina i popularnych papierosów oraz pierwsze łyki prawie erotycznych pocałunków i dotknięć, pozostawiając je bezgrzesznymi.
I na cholerę poniosło mnie w te nieświęte rejony bezgrzesznych lat? Wspominków zachciało się podświadomości? Mózg mi się sentymentalnym ciepłem zaczadził niczym Mikołajowi pod czapką w zbyt dusznym markecie? Czy naprawdę nic lepszego nie miałem do roboty, niż stanąć jak słup soli pośrodku dawno niewidzianego parku, i stać tak z coraz mocniej zgarbionymi plecami, jakby mi się nagle nadmiar pochmurzonego nieba zwalił na kark, do rzeczywistości przyginając?
Nie od razu zrozumiałem, w czym rzecz: czy nie byłem tu tak dawno, że aż nieodświeżana pamięć struga ze mnie idiotę? czy też okulary, do noszenia których wreszcie przywykłem, tak mocno korygują astygmatyzm, że park, mój park, jawi mi się jak pole bitwy, poranione stygmatami żółtawobiałych pniaków, otoczonych rwaną na pasy jeszcze żywą korą? a może to po prostu zima, mróz i osłabiony miejską zabudową, ale wciąż gwałtowny wicher dobrały się do pejzażu dzieciństwa? W końcu jednak dojrzałem tę wszystko wyjaśniającą tablicę, sterczącą wśród odciosanych gałęzi i porżniętych pedantycznie pni, przyozdobioną gwiazdkami na niebieskim tle, z zapisaną sentencją wyroku, co uzasadniać miała tę wycinkę, jaką tam wycinkę! tę wyrzynkę, prawdziwą rzeź przerywającą niemal stuletnie trwanie.
Jedno, drugie, dwunaste… Przerwałem liczenie daleko jeszcze przed setką. To nie miało sensu, jak nie miało sensu spodziewanie się sensu od tego nieustannie marzącego o odmłodzeniu świata. Zamarzający deszcz wziął się nie wiadomo skąd i siekł po twarzy jak znaleziona pod poduszką rózga. Przyspieszyłem, szybciej, jeszcze szybciej. Uciekać, uciec zanim dziecinniejący świat zrewitalizuje mi pamięć.
